WSK
Kontrola obrotu towarami o znaczeniu strategicznym stanowi istotny element polityki bezpieczeństwa zarówno w wymiarze krajowym, jak i globalnym. Dotyczy wspólnych działań podejmowanych przez przedsiębiorców i administrację rządową, związanych z obrotem z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Staje się głównym filarem polityki zagranicznej i bezpieczeństwa NATO i Unii Europejskiej i współpracy Państw Członkowskich w tym zakresie.
Zasady obrotu z zagranicą towarami o znaczeniu strategiczny, reguluje Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
(Art. 11.)
1. Przedsiębiorca wnioskujący o zezwolenie na obrót uzbrojeniem lub korzystający z krajowego zezwolenia generalnego na obrót uzbrojeniem jest obowiązany utworzyć i stosować wewnętrzny system kontroli i zarządzania obrotem uzbrojeniem, zwany dalej "wewnętrznym systemem kontroli".
2. W ramach wewnętrznego systemu kontroli należy określić w szczególności zadania organów przedsiębiorstwa, podstawowe zadania na stanowiskach pracy w zakresie kontroli i zarządzania obrotem, zasady doboru pracowników, archiwizacji danych, kontroli wewnętrznej, realizacji zamówień oraz szkolenia.
3. Wewnętrzny system kontroli podlega certyfikacji zgodności z wymaganiami międzynarodowych norm ISO 9000 i wymaganiami określonymi w ust. 2.)(źródło: Internetowy System Aktów Prawnych - ISAP, Sejm RP)
Wewnętrzny System Kontroli:
(narzędzie zapobiegania transferom strategicznie ważnych towarów, w tym uzbrojenia i sprzętu wojskowego, do niewłaściwych odbiorców)
- jest elementem krajowego systemu kontroli eksportu,
- reguluje zasady obrotu towarami o znaczeniu strategicznym,
- określa sposób ewidencji obrotu,
- pozwala kontrolować każdą komórkę w organizacji,
- porządkuje proces decyzyjny w organizacji,
- pozwala eliminować błędy pracowników,
- buduje wiarygodność organizacji.
Wewnętrzny System Kontroli opiera się na 3 filarach:
- znajomości parametrów technicznych towaru,
- znajomości partnera handlowego,
- wiedzy na temat możliwości wykorzystania towaru.
System WSK
(w oparciu o zalecenia Porozumienia z Wassenaar)
- Pisemna deklaracja polityki przedsiębiorstwa w zakresie zgodności prowadzenia obrotu obowiązującym prawem;
- Znajomość deklaracji przez zarząd przedsiębiorstwa i personel;
- Struktura i odpowiedzialność:
- Określenie odpowiedzialności za realizację polityki przedsiębiorstwa w zakresie kontroli obrotu:
- w ramach istniejącej struktury organizacyjnej,
- utworzenie nowej wyspecjalizowanej komórki organizacyjnej,
- Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za kontrolę obrotu (członek zarządu - koordynator WSK);
- Kompetencje i odpowiedzialność koordynatora WSK:
- nadzór nad prawidłowym funkcjonowanie i rozwojem systemu,
- nadzór nad procedurami operacyjnymi,
- znajomość aktualnych regulacji prawnych,
- klasyfikacja i analiza ryzyka transakcji,
- przeglądanie i zatwierdzanie transakcji handlowych,
- komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna,
- audity wewnętrzne,
- szkolenia wewnętrzne.
- Procedury:
- klasyfikacja towarów,
- analiza ryzyka transakcji,
- wnioskowanie o zezwolenie / powiadamianie o korzystaniu (zamiarze korzystania) z zezwolenia generalnego.
- Kontrola dostawy towaru.
- Ocena skuteczności funkcjonowania systemu i zgodności z obowiązującym prawem.
- Szkolenia:
- wewnętrzne,
- zewnętrzne.
- Ewidencja obrotu.
- Archiwizacja danych.
- Sprawozdawczość i działania naprawcze.
- Komunikacja zewnętrzna:
- powiadamianie,
- raportowanie.
